ભારતીય સિનેમાના જાણીતા ગીતકાર જાવેદ અખ્તર આ દિવસોમાં પોતાના નિવેદનોને કારણે ચર્ચામાં છે. થોડા સમય પહેલા તેમણે એનિમલની સફળતાને ખતરનાક ગણાવી હતી અને હવે તેમણે નવી પેઢીના કલાકારો પર નિશાન સાધ્યું છે.
આજના કલાકારો માટે હિન્દી સ્ક્રિપ્ટ રોમન લિપિમાં લખવી પડે છે.
ભારતીય સિનેમાના જાણીતા ગીતકાર જાવેદ અખ્તર આ દિવસોમાં પોતાના નિવેદનોને કારણે ચર્ચામાં રહ્યા છે. થોડા સમય પહેલા તેમણે ‘એનિમલ’, ‘કબીર સિંહ’ જેવી ફિલ્મો પર કટાક્ષ કર્યો હતો અને આ ફિલ્મોની સફળતાને ખતરનાક ગણાવી હતી. તો ક્યારેક તે શ્રી રામ મંદિરના સમર્થનમાં પોતાની વિચારધારા વ્યક્ત કરે છે. હવે તેણે દક્ષિણ સિનેમાના પ્રખ્યાત નિર્દેશક મણિરત્નમ વિશે નિવેદન આપ્યું છે. આ આપેલા નિવેદનથી બધાનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. આ સમયે, હવે તેમણે નવી પેઢીના કલાકારો વિશે પણ ઘણું કહ્યું છે. જાવેદ અખ્તરના કહેવા પ્રમાણે, નવી પેઢીના કલાકારો માટે હિન્દી સંવાદો રોમનમાં લખવા પડે છે. કારણ કે તે આ સિવાય બીજું કંઈ વાંચી શકતો નથી.
ઓડિટોરિયમ ખાતે આયોજિત ઈન્ડિયા ઈન્ટરનેશનલ સેન્ટર ખાતે 11 જાન્યુઆરીની સાંજે ‘હિન્દી અને ઉર્દૂઃ સિયામી ટ્વિન્સ’ સત્રમાં આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ દરમિયાન જાવેદ અખ્તર પણ હાજરી આપી હતી. તે વખતે તેમણે નવી પેઢીના મોટા ભાગના કલાકારો માટે રોમન (અંગ્રેજી)માં સંવાદો લખીએ છીએ, કારણ કે તેઓ આ સિવાય બીજું કાંઈ વાંચી શકતા નથી.’ ગીતકારે વધુમાં કહ્યું કે ભાષા એક પ્રદેશની છે અને તેને ધર્મ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. તેમણે કહ્યું, ‘હિન્દી અને ઉર્દૂને અલગ કર્યાને લગભગ 200 વર્ષ થઈ ગયા છે પરંતુ તે હંમેશા એક જ રહ્યું છે. પૂર્વ પાકિસ્તાનના બંગાળીઓ કહેતા હતા કે અમે મરી જઈશું પણ ઉર્દૂ નહીં ભણીશું, અમને બીજો દેશ (બાંગ્લાદેશ) જોઈએ છે. આ 10 કરોડ લોકો કોણ હતા, શું તેઓ ઉર્દૂ બોલતા હતા?’
હિંદુ અને ઉર્દૂ ભાષાઓ પર વાત કરી જાવેદ અખ્તરે
જાવેદ અખ્તરે કહ્યું, ‘શું પશ્ચિમ એશિયાના આરબો ઉર્દૂ બોલે છે? ઉર્દૂ એ માત્ર ભારતીય ઉપખંડની ભાષા છે. આને ધર્મ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. તમે તમિલનાડુ જાઓ અને ત્યાંના લોકોને કહો હિન્દી હિન્દુઓની ભાષા છે. પછી જુઓ, શું થાય છે?’ શબ્દકોશની જરૂરિયાતનો ઉલ્લેખ કરતાં કહ્યું કે તમે હિન્દીનો ઉપયોગ કર્યા વિના ઉર્દૂ બોલી શકતા નથી. તેમણે કહ્યું કે એક ફિલ્મ લેખક હોવાને કારણે તે જાણે છે કે ક્યારે હિન્દી કે ઉર્દૂ શબ્દોનો ઉપયોગ કરવો.
હું ઉર્દૂ અને હિન્દી લોકો માટે નથી લખી રહ્યો, હું ભારતીયો માટે લખું છું. જે દિવસે ભારતીયોમાં રસ વધશે, ભાષા આપોઆપ સમજાશે. જાવેદ અખ્તરે ડુંગરીને ટાંકીને કહ્યું હતું કે, ફિલ્મ ઉદ્યોગ સહિત કોમ્યુનિકેશન ક્ષેત્ર સાથે સંકળાયેલા લોકો માટે શુદ્ધ ઉર્દૂ કે શુદ્ધ હિન્દીનો કોઈ ખ્યાલ નથી. ‘તમે એક ડુંગળી લો અને તેના સ્તરોમાંથી છાલ ઉતારવાનું શરૂ કરો અને જુઓ કે વાસ્તવિક ડુંગળી ક્યાં છે. ડુંગળી તેની છાલમાં છુપાયેલી હોય છે. આ રીતે, વિવિધ સ્ત્રોતોમાંથી શબ્દો ભાષામાં સમાવિષ્ટ થતા રહે છે અને ભાષા વધુ સમૃદ્ધ બને છે.
