પાકિસ્તાનને સાથ આપવા બદલ ભારતમાં તુર્કી અને અઝરબૈજાનનો બહિષ્કાર કરવાનું લોકોએ કર્યુ શરૂ

આ બંને દેશોની અર્થવ્યવસ્થામાં ભારતનું ઘણુ મોટું યોગદાન છે. આ દેશો ભારતથી પૈસા કમાય છે પણ તેનો ઉપયોગ ભારત વિરુદ્ધ કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, ભારતીયોએ હવે તેમનો વિરોધ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે.

ઓપરેશન સિંદૂર દરમિયાન ચીન અને તુર્કીએ પાકિસ્તાનને કેવી રીતે ટેકો આપ્યો હતો તે આખી દુનિયાએ જોયું છે. પાકિસ્તાને ભારત પર હુમલો કરવા માટે તુર્કી અને ચીનમાં બનેલા ડ્રોનનો વ્યાપક ઉપયોગ કર્યો હતો, પરંતુ ભારતની હવાઈ સંરક્ષણ પ્રણાલીએ તે બધા ડ્રોન અને મિસાઇલોને તોડી પાડ્યા હતા. પાકિસ્તાન દ્વારા છોડવામાં આવેલા ચીની અને તુર્કી મિસાઇલો અને ડ્રોનના અવશેષો હજુ પણ ભારતમાં હાજર છે.

ત્યાર બાદ પાકિસ્તાન ઘૂંટણિયે પડી ગયું અને ભારત પાસે યુદ્ધવિરામની વિનંતી કરવાનું શરૂ કર્યું. ૧૦ મેના રોજ ભારતે યુદ્ધવિરામની જાહેરાત કરી હતી. હાલ ભલે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધવિરામ છે, પરંતુ ચીન અને તુર્કી સિવાય અન્ય એક દેશ છે અઝરબૈજાન, જેનો ચહેરો ખુલ્લો પડી ગયો છે, જેણે પાકિસ્તાનને ટેકો આપ્યો હતો. હવે દેશભરમાં તુર્કી અને અઝરબૈજાન વિરુદ્ધ વિરોધ પ્રદર્શન શરૂ થઈ ગયા છે.

ભારત તુર્કી સાથે વેપાર સમાપ્ત કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે કારણ કે તે પાકિસ્તાન જેવા આતંકવાદને ટેકો આપનારા દેશ સાથે ઉભું છે. ભારતીયોએ તુર્કીનો બહિષ્કાર કરવાની માંગ શરૂ કરી દીધી છે. ઘણા ઓનલાઈન બુકિંગ પ્લેટફોર્મ્સે તુર્કી અને અઝરબૈજાન જેવા કેટલાક વિદેશી દેશો માટે તેમની હોટેલ અને ફ્લાઇટ બુકિંગ સેવાઓ બંધ કરી દીધી છે. કોક્સ એન્ડ કિંગ્સ, ઇઝમાયટ્રિપ અને ટ્રાવોમિન્ટ જેવા ટિકિટ બુકિંગ પ્લેટફોર્મ્સે અઝરબૈજાન, ઉઝબેકિસ્તાન અને તુર્કીની તેમની મુસાફરી સેવાઓ બંધ કરી દીધી છે.

સૌથી મોટી વાત એ છે કે આ દેશોની અર્થવ્યવસ્થામાં ભારતનું ઘણુ મોટું યોગદાન છે. જેવી રીતે ચીન ભારતમાં પોતાનો સસ્તો માલ વેચીને મોટો નફો કમાય છે, તેવી રીતે તુર્કી અને અઝરબૈજાન ભારતીય પ્રવાસીઓ પાસેથી મોટો નફો કમાય છે. એનો અર્થ એ થયો કે આ દેશો ભારતથી પૈસા કમાય છે પણ તેનો ઉપયોગ ભારત વિરુદ્ધ કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, ભારતીયોએ હવે તેમનો વિરોધ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે.

RPG એન્ટરપ્રાઇઝના ચેરમેન હર્ષ ગોયેન્કાએ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ એકતા પર એક પોસ્ટ શેર કરી છે. તેમણે મુસાફરોને તુર્કી અને અઝરબૈજાન જેવા દેશોમાં મુસાફરી ન કરવા અપીલ કરી. તેમણે કહ્યું કે ભારત અને વિદેશમાં ફરવા માટે ઘણી સુંદર જગ્યાઓ છે. તેથી પ્રવાસીઓએ એવા બે દેશોમાં મુસાફરી ન કરવી જોઈએ જે સંઘર્ષમાં પાકિસ્તાનને ટેકો આપી રહ્યા છે.

હર્ષ ગોયેન્કાએ X પર લખ્યું, ‘ભારત અને દુનિયામાં ઘણી સુંદર જગ્યાઓ છે. કૃપા કરીને આ 2 સ્થાનો (તુર્કી અને અઝરબૈજાન) છોડી દો. જય હિન્દ. તેમણે વધુમાં કહ્યું, ‘આજે, પહેલગામ હુમલા પછી, આ બંને દેશો પાકિસ્તાનની સાથે ઉભા છે.’ ગોએન્કાએ કહ્યું કે ગયા વર્ષે ભારતીય પ્રવાસીઓએ તુર્કી અને અઝરબૈજાનને રૂ. 4,000 કરોડથી વધુની આવક આપી હતી. આનાથી તે દેશોમાં નોકરીઓનું સર્જન થયું, અર્થતંત્રને વેગ મળ્યો, હોટેલ ઉદ્યોગનો વિકાસ થયો, લગ્નો થયા અને ફ્લાઇટ્સ વધી.

સોશિયલ મીડિયા પર તુર્કી અને અઝરબૈજાનનો બહિષ્કાર કરવા માટે (#BoycottTurkeyAzerbaijan) હાકલ કરવામાં આવી રહી છે. વેપારીઓના સંગઠન, કન્ફેડરેશન ઓફ ઓલ ઈન્ડિયા ટ્રેડર્સ (CAIT) એ પણ ભારતીય વેપારીઓ અને નાગરિકોને ચાલુ દુશ્મનાવટ વચ્ચે પાકિસ્તાનને ખુલ્લા સમર્થન આપવાના જવાબમાં તુર્કી અને અઝરબૈજાનની મુસાફરીનો સંપૂર્ણ બહિષ્કાર કરવા હાકલ કરી છે.

CAIT લાંબા સમયથી ચીની ઉત્પાદનોનો બહિષ્કાર કરવા માટે દેશવ્યાપી ઝુંબેશ ચલાવી રહ્યું છે, જેની ઘણી અસર પડી છે, અને હવે તે આ ચળવળને તુર્કી અને અઝરબૈજાન સુધી વિસ્તારવાનો ઇરાદો ધરાવે છે. આ ઝુંબેશને વેગ આપવા માટે સંસ્થા ટ્રાવેલ અને ટૂર ઓપરેટરો અને અન્ય સંબંધિત હિસ્સેદારો સાથે સહયોગ કરશે.

CAIT ના સેક્રેટરી જનરલ અને ચાંદની ચોકના સાંસદ પ્રવીણ ખંડેલવાલે બુધવારે આ અપીલ કરી હતી અને ભાર મૂક્યો હતો કે પાકિસ્તાનના ભાઈઓ તુર્કી અને અઝરબૈજાનની મુસાફરીનો બહિષ્કાર કરવાથી આ દેશોની અર્થવ્યવસ્થાઓ, ખાસ કરીને તેમના પ્રવાસન ક્ષેત્ર પર ભારે અસર પડી શકે છે.

તેઓએ વર્ષ ૨૦૨૪ના ડેટાને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે તુર્કીમાં લગભગ ૬૨.૨ મિલિયન વિદેશી પ્રવાસીઓ આવ્યા હતા, જેમાંથી લગભગ ૩૦૦,૦૦૦ પ્રવાસીઓ એકલા ભારતમાંથી આવ્યા હતા. આ 2023 ની સરખામણીમાં ભારતીય પ્રવાસીઓમાં 20.7 ટકાનો વધારો દર્શાવે છે. વેપાર સંસ્થાએ જણાવ્યું હતું કે તુર્કીયેની કુલ પ્રવાસન આવક US$ 61.1 બિલિયન હતી, જેમાં દરેક ભારતીય પ્રવાસી સરેરાશ US$ 972 ખર્ચ કરે છે, જેનાથી કુલ અંદાજિત ભારતીય ખર્ચ US$ 291.6 મિલિયન થયો છે.

તેમણે કહ્યું કે જો ભારતીય પ્રવાસીઓ તુર્કીનો બહિષ્કાર કરે છે, તો તુર્કીને લગભગ US$291.6 મિલિયનનું સીધું નુકસાન થઈ શકે છે. વધુમાં, ભારતીય લગ્નો, કોર્પોરેટ કાર્યક્રમો અને અન્ય સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો રદ થવાથી પરોક્ષ આર્થિક નુકસાન વધુ થશે. બે વર્ષ પહેલાં તુર્કીમાં આવેલા વિનાશક ભૂકંપ દરમિયાન ભારતે પૂરા દિલથી મદદ કરી હતી, જેના કારણે તુર્કીએ ભારત સામે પોતાનો સાચો રંગ બતાવી દીધો છે. તુર્કીના જીડીપીમાં પર્યટનનો ફાળો ૧૨ ટકા છે.

અઝરબૈજાન અંગે, ખંડેલવાલે જણાવ્યું હતું કે દેશમાં 2024 માં લગભગ 2.6 મિલિયન વિદેશી પ્રવાસીઓએ મુલાકાત લીધી હોવાની ધારણા છે, જેમાંથી લગભગ 250,000 ભારતીયો હતા. એક ભારતીય પ્રવાસીનો સરેરાશ ખર્ચ 2,170 AZN હતો, જે આશરે US$1,276 થાય છે, જેનાથી કુલ ભારતીય યોગદાન આશરે US$308.6 મિલિયન થયું. તેથી, ભારતીય પ્રવાસીઓ દ્વારા બહિષ્કાર કરવાથી આટલા મોટા પ્રમાણમાં સીધું નુકસાન થઈ શકે છે.

તેમણે ધ્યાન દોર્યું કે ભારતીય પ્રવાસીઓ મુખ્યત્વે રજાઓ, લગ્નો, મનોરંજન અને સાહસિક પ્રવૃત્તિઓ માટે અઝરબૈજાનની મુલાકાત લે છે, તેથી મોટા પાયે ઘટાડો આ ક્ષેત્રોમાં નોંધપાત્ર આર્થિક મંદી તરફ દોરી શકે છે.

ખંડેલવાલે કહ્યું કે આ આર્થિક દબાણ તુર્કી અને અઝરબૈજાન બંનેને ભારત પ્રત્યેની તેમની નીતિઓ પર પુનર્વિચાર કરવા દબાણ કરી શકે છે. આના પરિણામે સાંસ્કૃતિક આદાનપ્રદાનમાં ઘટાડો થશે અને બંને દેશોમાં હોટલ, રેસ્ટોરન્ટ, ટૂર ઓપરેટરો અને અન્ય પ્રવાસન સંબંધિત સેવાઓ જેવા સ્થાનિક વ્યવસાયો પર નકારાત્મક અસર પડશે. અઝરબૈજાનના જીડીપીમાં પ્રવાસનનો ફાળો ૧૦ ટકા છે.

હવે એ પણ પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવી રહ્યો છે કે શું રાષ્ટ્રપતિ તૈયપ એર્દોગનની હાલત માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઇઝ્ઝુ જેવી તો નહીં થઈ જાય ને.

જાન્યુઆરી 2024માં જ્યારે લક્ષદ્વીપથી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની તસવીરો વાયરલ થઈ હતી. માલદીવના નેતાઓએ આ અંગે વાંધાજનક ટિપ્પણીઓ કરી અને ભારતીયોને નિશાન બનાવ્યા. આ પછી, ભારતીયોએ માલદીવનો બહિષ્કાર કરવાની માંગ કરી અને તેની અસર પર્યટનથી લઈને વ્યવસાય સુધી જોવા મળી. EaseMyTrip જેવા પ્લેટફોર્મે માલદીવ્સ માટે ફ્લાઇટ્સ અને હોટલો દૂર કરી. આ સાથે ઘણા લોકોએ ત્યાં જવાનું બંધ કરી દીધું. માલદીવના અર્થતંત્રને મોટો ફટકો પડ્યો. હવે તુર્કીયે સાથે પણ કંઈક આવું જ થઈ શકે છે.