વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ જણાવ્યું હતું કે, “પીએમ મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ G7 સમિટ દરમિયાન મળવાના હતા. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પને અમેરિકા વહેલા પાછા ફરવું પડ્યું, જેના કારણે મુલાકાત થઈ શકી નહીં.”
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે ભારત કોઈપણ સંજોગોમાં કોઈપણ તૃતીય પક્ષની મધ્યસ્થી સ્વીકારતું નથી. ભૂતકાળમાં એવું નહોતું કર્યું, અત્યારે પણ નહીં અને ભવિષ્યમાં પણ નહીં થાય. G7 સમિટ દરમિયાન ફોન પર ટ્રમ્પને આ સંદેશ સીધો જ આપવામાં આવ્યો હતો, કારણ કે ઇઝરાયલ-ઈરાન કટોકટીને કારણે નિર્ધારિત રૂબરૂ મુલાકાત થઈ શકી ન હતી.
વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિશ્રીએ જણાવ્યું હતું કે આ ફોન વાતચીત રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની વિનંતી પર થઈ હતી, જે લગભગ 35 મિનિટ સુધી ચાલી હતી. બંને નેતાઓ વચ્ચે ઓપરેશન સિંદૂર, ભારત-પાકિસ્તાન સંબંધો, ઇઝરાયલ-ઈરાન સંઘર્ષ, રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ, ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર અને ક્વાડ જેવા વિષયો પર ચર્ચા થઈ. આ દરમિયાન, પીએમ મોદીએ ભારતની નીતિ સ્પષ્ટ કરતા કહ્યું કે કાશ્મીર કે પાકિસ્તાન સંબંધિત મુદ્દાઓ પર ભારતનું વલણ હંમેશા એવું રહ્યું છે કે તે દ્વિપક્ષીય મામલો છે અને કોઈપણ તૃતીય પક્ષની ભૂમિકા સ્વીકાર્ય નથી.
ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના લશ્કરી તણાવ અંગે પરિસ્થિતિ સ્પષ્ટ કરી
વડાપ્રધાને એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તાજેતરના લશ્કરી તણાવમાં અમેરિકા કે અન્ય કોઈ દેશ મધ્યસ્થી નહોતો. સરહદ પર લશ્કરી કાર્યવાહી રોકવા સંબંધિત વાટાઘાટો બંને દેશોની સેનાઓ વચ્ચે પહેલાથી જ અસ્તિત્વમાં રહેલા લશ્કરી માધ્યમો દ્વારા થઈ હતી, અને તે પણ પાકિસ્તાનની પહેલ પર.
આ વાતચીતમાં પીએમ મોદીએ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પને ઓપરેશન ‘સિંદૂર’ વિશે પણ માહિતી આપી હતી. આ એ જ ઓપરેશન હતું જેમાં ભારતે સરહદ પારના આતંકવાદનો જવાબ આપવા માટે નક્કર લશ્કરી કાર્યવાહી કરી હતી. ટ્રમ્પે વડાપ્રધાન મોદી સાથે પણ આ મુદ્દા પર ચર્ચા કરી હતી અને ભારતને પહેલાની જેમ આતંકવાદ સામે સમર્થન આપવાની ખાતરી આપી હતી.
વિદેશ સચિવના જણાવ્યા મુજબ ટ્રમ્પે મોદીને અમેરિકામાં રોકાવાનું પણ આમંત્રણ આપ્યું હતું. ટ્રમ્પે પીએમ મોદીને કહ્યું હતું કે તેઓ G-7 માં આવ્યા હોવાથી, પાછા ફરતી વખતે તેમણે અમેરિકાની મુલાકાત લેવી જોઈએ. પરંતુ મોદીએ કહ્યું હતું કે પૂર્વનિર્ધારિત કાર્યક્રમોને કારણે તેમના માટે આવું કરવું શક્ય બનશે નહીં.
વિદેશ સચિવે કહ્યું કે આ સમય દરમિયાન પીએમ મોદીએ ટ્રમ્પને ક્વાડ દેશોની આગામી બેઠક માટે ભારત આવવાનું આમંત્રણ આપ્યું હતું, જે ટ્રમ્પે સ્વીકાર્યું હતું. જોકે, મુલાકાતની તારીખ અને ફોર્મેટ વિશે હજુ સુધી કોઈ જાહેરાત કરવામાં આવી નથી.
આ વાતચીત એવા સમયે થઈ છે જ્યારે ભારત-અમેરિકા વેપાર કરાર અંગે નવી ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે અને દક્ષિણ એશિયામાં ભારતની ભૂમિકા અંગે આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યૂહાત્મક સમીકરણો તીવ્ર બની રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, પીએમ મોદીની આ સીધી અને કડક ટિપ્પણી માત્ર ભારતની વિદેશ નીતિની સાતત્યને જ પ્રતિબિંબિત કરતી નથી, પરંતુ તે સ્પષ્ટ પણ કરે છે કે ભારત તેની સાર્વભૌમત્વ અને વ્યૂહાત્મક હિતો સાથે સમાધાન કરશે નહીં.
આ નિવેદનને અમેરિકા માટે રાજદ્વારી રીતે સ્પષ્ટ સંકેત પણ માનવામાં આવી રહ્યો છે કે ભારત તેના પ્રાદેશિક બાબતોમાં કોઈપણ ત્રીજા પક્ષની દખલગીરી સહન કરશે નહીં.
