અમેરિકાના ટેરિફ વધારા પર ભારત પણ ચૂપ નહીં રહે, અમેરિકન બદામ અને અખરોટ અંગે આ પગલું ભરવા જઈ રહ્યું છે…
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તાજેતરમાં જ આયાતી સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર ટેરિફ બમણી કરવાની જાહેરાત કરી હતી. ટ્રમ્પે શુક્રવાર, 30 મેના રોજ પેન્સિલવેનિયા સ્ટીલવર્કર્સને જણાવ્યું હતું કે તેઓ તેમના ઉદ્યોગને સુરક્ષિત રાખવા માટે સ્ટીલની આયાત પર ટેરિફ બમણો કરીને 50% કરશે. આ ઉપરાંત, ટ્રુથ સોશિયલ પ્લેટફોર્મ પર એક પોસ્ટમાં તેમણે કહ્યું હતું કે એલ્યુમિનિયમ ટેરિફ પણ બમણો કરીને 50% કરવામાં આવશે અને બંને ટેરિફ વધારો 4 જૂનથી અમલમાં આવશે.
સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર અમેરિકાના ટેરિફ અંગે ભારતે WTO ને ફરિયાદ કરી હતી. અમેરિકાએ ભારતની ફરિયાદને ફગાવી દીધી છે, ત્યારબાદ ભારત કેટલાક અમેરિકન ઉત્પાદનો પર ભારે ટેરિફ લાદવાનું વિચારી રહ્યું છે.
અમેરિકાના ટેરિફના જવાબમાં, ભારત બદામ, અખરોટ, ધાતુઓ જેવી ઘણી અમેરિકન આયાતો પર ભારે ટેરિફ લાદવાનું વિચારી રહ્યું છે, જેમાં તેને આપવામાં આવેલી વેપાર છૂટછાટો સ્થગિત કરવામાં આવી છે.
ભારત અમેરિકન બદામ અને અખરોટ માટે સૌથી મોટા બજારોમાંનું એક છે અને જો ભારત આ સૂકા ફળો પર વધુ ટેરિફ લાદે છે, તો અમેરિકાને ભારે નુકસાન સહન કરવું પડી શકે છે.
ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે વેપાર અંગે વાતચીત ચાલી રહી છે. જો અમેરિકા સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર ભારતને ખાસ છૂટ આપવા માટે સંમત ન થાય, તો ભારત આ પગલું લઈ શકે છે.
9 મેના રોજ, ભારતે WTO ને સત્તાવાર રીતે જાણ કરી કે તે 12 માર્ચથી અમેરિકા દ્વારા લાદવામાં આવેલા સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર 25% ટેરિફના જવાબમાં અમેરિકાને આપવામાં આવેલી વેપાર છૂટ પાછી ખેંચી લેશે. WTO ને આપવામાં આવેલી નોટિસ અનુસાર, ભારત નોટિસના 30 દિવસ પછી 8 જૂનથી બદલો લેવા માટે સ્વતંત્ર છે.
પરંતુ 22 મેના રોજ, અમેરિકાએ નોટિસના જવાબમાં WTO માં ભારતના કેસને ફગાવી દીધો. અમેરિકાએ દલીલ કરી હતી કે ટેરિફ WTO નિયમો હેઠળ ‘સુરક્ષા પગલાં’ નથી, અને તેથી ભારતને વેપાર છૂટછાટો સ્થગિત કરવાનો કોઈ કાનૂની અધિકાર નથી.
અહેવાલ મુજબ, અમેરિકાએ WTO ને કહ્યું, ‘WTO ની કલમ 8.2 હેઠળ છૂટછાટો સ્થગિત કરવાના ભારતના પ્રસ્તાવનો કોઈ આધાર નથી.’
અમેરિકાએ એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશનના સુરક્ષા માળખા હેઠળ સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમ પર કોઈપણ પ્રકારની વાતચીતમાં ભાગ લેશે નહીં. તેણે કહ્યું કે તેના ટેરિફ દેશના વેપાર વિસ્તરણ કાયદાની કલમ 232 ની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા જોગવાઈઓ હેઠળ આવે છે.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જ્યાં સુધી અમેરિકા દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર હેઠળ ભારતના ધાતુ ઉત્પાદનોને પ્રાધાન્ય ન આપે, ત્યાં સુધી ભારત પસંદગીના અમેરિકી આયાત પર બદલો લેવા માટે ટેરિફ લાદીને પ્રતિક્રિયા આપી શકે છે. વેપાર કરાર અંગે બંને દેશો વચ્ચે વાતચીત ચાલી રહી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ અઠવાડિયે અમેરિકી પ્રતિનિધિમંડળ વાટાઘાટો માટે ભારત આવી શકે છે.
આ પહેલીવાર નથી જ્યારે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે ધાતુઓ પર ટેરિફ અંગે વિવાદ થયો હોય. 2018માં ટ્રમ્પના પહેલા કાર્યકાળ દરમિયાન પણ આવો જ વિવાદ થયો હતો, જ્યારે ભારતે 28 અમેરિકી ઉત્પાદનો પર વધારાના ટેરિફ લાદ્યા હતા અને WTOમાં અમેરિકા સામે ફરિયાદ કરી હતી.
જૂન 2023 માં તત્કાલીન બિડેન વહીવટ દરમિયાન પરસ્પર સંમત ઉકેલ (MAS) દ્વારા તે મુદ્દો ઉકેલવામાં આવ્યો હતો. MAS હેઠળ, યુએસએ ભારતીય ધાતુના ઉત્પાદનોને મર્યાદિત બજાર ઍક્સેસની મંજૂરી આપી હતી તેના બદલામાં ભારતે તેના પ્રતિકૂળ ટેરિફ પાછા ખેંચ્યા હતા.
