મમતા બેનર્જી પશ્ચિમ બંગાળમાં વકફ સુધારો કાયદો લાગુ કરવાનો ઇનકાર કરવાની વાત કરી રહ્યા છે. તો શું રાજ્યો સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા કાયદાને લાગુ કરવાનો ઇનકાર કરી શકે છે? ચાલો જાણી લો તમે પણ…
Waqf Amendment Act West Bengal: દેશમાં વકફ કાયદો અમલમાં આવ્યો છે. કેન્દ્ર સરકારે આ અંગે એક જાહેરનામું બહાર પાડ્યું છે, જેમાં લખ્યું છે કે વકફ કાયદો 8 એપ્રિલથી દેશમાં અસરકારક રીતે લાગુ કરવામાં આવ્યો છે. વકફ સુધારા બિલને સંસદના બંને ગૃહો દ્વારા મંજૂરી મળ્યા બાદ ગયા અઠવાડિયે રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી મળી ગઈ હતી. આ અંગે વિરોધ પણ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહ્યો છે.
વકફ કાયદાનો પશ્ચિમ બંગાળના કેટલાક ભાગોમાં વિરોધ થઈ રહ્યો છે. દરમિયાન, પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જીનું કહેવું છે કે વક્ફ સુધારો કાયદો પશ્ચિમ બંગાળમાં લાગુ કરવામાં આવશે નહીં. તે કહે છે કે તે લઘુમતી લોકો અને તેમની સંપત્તિનું રક્ષણ કરશે. તો શું ખરેખર એવું બને છે કે રાજ્ય સરકારો કેન્દ્રના કોઈપણ કાયદાને લાગુ કરવાનો ઇનકાર કરે છે? ચાલો જાણીએ..
કલમ 256 શું કહે છે?
ભલે રાજ્ય સરકારો રાજકીય લાભ માટે સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા કાયદાઓ અને કેન્દ્ર સરકારના નિર્દેશોને અસ્વીકાર જાહેર કરે, પણ તેઓ રાજ્યને કેન્દ્ર દ્વારા બનાવેલા કાયદાઓ અને તેના નિર્દેશોનું પાલન કરતા રોકી શકતા નથી. બંધારણશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે કેન્દ્રના નિર્દેશોનું પાલન કરવાની જવાબદારી રાજ્યોની છે. કેન્દ્રના કોઈપણ કાયદાનું પાલન ન કરવું એ બંધારણની નિષ્ફળતા માનવામાં આવે છે અને તેની નિષ્ફળતાના કિસ્સામાં શું પગલાં લઈ શકાય તે બંધારણમાં સ્પષ્ટપણે જણાવવામાં આવ્યું છે. કલમ 256 કહે છે કે સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા કાયદાઓનો અમલ કરવાની જવાબદારી રાજ્ય સરકારોની છે.
કાયદાના અમલને અટકાવવો એ ફક્ત રાજકીય સ્ટંટ
મમતા બેનર્જીના નિવેદન અંગે એબીપી ન્યૂઝ સાથે વાત કરતા સુપ્રીમ કોર્ટના વકીલ અશ્વિની ઉપાધ્યાયે કહ્યું કે આ ફક્ત રાજકીય સ્ટંટ છે. રાજ્ય સરકારો કેન્દ્રના કોઈપણ કાયદાના અમલીકરણને રોકી શકતી નથી. જો આપણે ત્રિપલ તલાક કાયદાને ઉદાહરણ તરીકે લઈએ, તો તે દેશભરમાં લાગુ કરવામાં આવ્યો છે, આવી સ્થિતિમાં, જો કોઈ પણ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી કહે કે તેઓ તેને તેમના રાજ્યમાં લાગુ કરવા દેશે નહીં, તો તેમનું નિવેદન માન્ય રહેશે નહીં. જો તે રાજ્યમાં ટ્રિપલ તલાકનો કેસ સામે આવે અને કોઈ વ્યક્તિ તેના માટે FIR નોંધાવવા જાય, તો પોલીસ એમ કહીને ફરિયાદ નોંધવાનો ઇનકાર કરી શકે નહીં કે મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું હતું કે અમે અહીં કોઈ ચોક્કસ કાયદો લાગુ થવા દઈશું નહીં.
વિરોધ પ્રદર્શનો પહેલા પણ જોવા મળ્યા છે
આવી સ્થિતિમાં, રાજ્ય સરકારો પાસે ઇનકાર કરવાનો વિકલ્પ નથી. તેમણે પોતાના દેશમાં સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા કાયદાનો અમલ કરવો પડશે. જ્યાં સુધી રાજ્યોની ફરિયાદોનો સવાલ છે, તેઓ આ અંગે હંમેશા સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કરી શકે છે. જો તેમને લાગે કે નાગરિકોને હેરાન કરવામાં આવી રહ્યા છે, તો તેઓ આ માટે કોર્ટનો સંપર્ક કરી શકે છે. જોકે, આ પહેલી વાર નથી જ્યારે કોઈ રાજ્ય સરકાર રાજ્યમાં સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા પારિક કાયદાના અમલીકરણને અટકાવી રહી છે. અગાઉ, જ્યારે CAA રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારે પશ્ચિમ બંગાળ અને કેરળની સરકારોએ તેમના રાજ્યોમાં તેના અમલીકરણનો વિરોધ કર્યો હતો.
